Yoga & Beden İmgesi

YOGA & BEDEN İMGESİ
Yüksek lisans düzeyinde “Embodied Learning” dersi vermekteyim ve dönemin ilk 3 haftası beden imgesi üzerine konuşuyoruz. Bedenin farklı kültürlerde nasıl algılandığı, beden imgesinin toplum ve medya tarafından nasıl yorumlanıp yansıtıldığı ve tüm bunların güzellik algısına ve bireylerin kendi beden imgelerine nasıl etki ettiği tartışılan konular arasında yer alıyor. 4. haftadan itibaren bedenin eğitim ortamlarında nasıl algılandığı, beden-zihin ayrımının çok keskin yapıldığı sınıflarda öğrenmenin sadece çocukların bilişsel düzeyiyle ilgilenilmesinin çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri üzerine konuşup araştırma temelli kaynakları sınıfa getirip tartışıyoruz.

Son olarak da, eğitim ortamlarında kullanılabilecek beden-zihin ayrımını ortadan kaldıran yaklaşımlar üzerine konuşuyoruz ve çözümler üretmeye çalışıyoruz. Bu ders kapsamında, beden imgesi üzerinde sürekli düşündüğüm bir konuydu. Çocuk yogası eğitimi ile birlikte yoganın beden imgesi üzerindeki etkisi konusuna yoğunlaşmanın Embodied Learning dersi kapsamında konuştuğumuz eğitim yaklaşımları içerisinde yerini alabileceğini düşündüm. Bu sepeble, araştırma ödevini Yoga ve Beden İmgesi üzerine yaptım. Çok fazla olmamakla birlikte, uluslararası alan yazında Yoga ve Beden İmgesi üzerine çalışmalar bulunmakta. Bahsedilen çalışmaların kaynakça listesi dosyanın sonunda verilmiştir.

Ariel-Dongel ve arkadaşları (2018), yaşları 18 ile 30 arasında değişen kadın katılımcıların 12 hafta boyunca ve haftada 2 kez yoga derslerine katılımlarının beden imgeleri üzerindeki etkisini incelemiştir. 12 haftanın sonunda ilk test sonuçları ile karşılaştırılan katılımcılar, son testte bedenlerini daha olumlu algıladıklarını ve görünüşleriyle meşgul oldukları zaman ve enerji miktarında 12 hafta öncesine göre azalma olduğunu belirtmiştir. Benzer şekilde, Halliwell ve arkadaşları (2019), 4 haftalık yoga dersine katılımın 20’li yaşlardaki kadın katılımcıların beden imgesi üzerine etkisini araştırmış. Çalışmanın sonunda katılımcıların beden farkındalığındaki artışın yanı sıra, beden memnuniyeti ve beden imgesi üzerinde de olumlu ruhsal değişimler gözlendiği bulunmuştur.

Halliwell (2015) başka bir akademik yazısında, çeşitli beden imgesi modellerinin bireylerin kendileriyle ilgili olumsuz tutumlarını değiştirme gücüne sahip olduğunu ve bireylerin farklı bedenlenmiş aktiviteler içerisinde yer alarak beden imgelerini olumlu yönde değiştirdiğini vurgulamıştır. Örnek olarak da göbek dansını vererek, bireylerin bedenleriyle bağ kurmalarına yardım ederek pozitif bir beden algısı oluşturduğunu söylemektedir.

2 Daubenmier’e (2005) göre, yoga sırasında bireyler bedenlerinden gelen geri bildirimlere odaklandıklarından “bedeni dinlemeye” yönelik olarak kendilerini eğitirler. Bunun sonucunda, beden farkındalıkları gelişerek bedeni yeterlilikleri çerçevesinde değerlendirirek kabul ederler.
Cox ve arkadaşları (2017), 12 haftalık yoga-temelli beden eğitimi programının lise öğrencilerinin beden imgesi üzerine etkisini incelemiştir. 12 haftanın sonunda öğrencilerde bedeninin sürekli kontrolü olarak tanımlanan “body surveillance” davranışında azalma gözlenirken, bedene değer verme davranışında ve “mindfulness” olarak tanımlanan bilinçli farkındalık davranışlarında da artış görüldüğü vurgulanmıştır.

Cox ve arkadaşlarına göre bu tür uygulamalar toplumsal yaklaşımlardan olumsuz etkilenen beden imgesinin iyişleştirilmesinde önemli bir yere sahip olabilmektedir.
Neumark-Sztainer (2018) ve arkadaşları, ortalama yaş aralığı 30 olan ve yoga yapan 46 yetişkin ile yoganın kendi beden imgelerine etkisini araştırmak için birebir görüşmeler yapmışlardır. Görüşmelerden çıkan sonuçları göre, katılımcıların çoğunluğu yoga yapmanın beden imgesi, algılanan beden farkındalığı ve kişinin başarı duygusu geliştirmesinde olumlu etkisi olduğunu vurgulamıştır. Aynı çalışmanın sonuçları ayrıca, yoga yapan kilolu bireylerin olumlu beden imgesinin yoga yapan zayıf bireylere göre daha yüksek olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Çalışmanın sonuçlarına göre araştırmacılar yoga merkezlerinin ve yoga eğitmenlerinin her beden yapısından bireylerin katılabileceği şekilde yoga programları hazırlamaları gerektiğini vurgulamaktadır. Böylelikle, farklı beden yapılarında olan bireylerin aynı ortamda birbirlerini gözlemleyerek yoga yapmaları pozitif bir beden imgesi geliştirmede önemli olacaktır.

Serap Çelik

Kaynakça

A.H. Ariel-Donges, E.L. Gordon, V. Bauman, M.G. Perri, (2018). Does yoga help college- aged women with body-image dissatisfaction feel better about their bodies? Sex Roles, 80, 41-

51. A.E. Cox, S. Ullrich-French, H.S. Howe, A.N. Cole (2017). A pilot yoga physical education curriculum to promote positive body image. Body Image, 23, 1-8. D. Neumark-Sztainer, A.W. Watts, S. Rydell, (2018). Yoga and body image: How do young adults practicing yoga describe its impact on their body image? Body Image, 27, 156-168.

E. Halliwell, K. Dawson, S. Burkey, (2019). A randomized experimental evaluation of a yoga- based body image intervention. Body Image, 28, 119-127.

E. Halliwell, (2015). Future directions for positive body image. Body Image, 14, 177-189. J. J. Daubenmier, (2005). The relationship of yoga, body awareness, and body responsiveness to self‐objectification and disordered eating. Psychology of Women Quarterly, 29, 207–219.